OŚRODEK TU I TERAZ / WARSZTATY / Lipiec 2024 / 28.07.24 - 04.08.24

Kurs przeznaczony jest dla osób, które chcą rozpocząć swoją przygodę z tai chi jak również dla tych, którzy chcą pogłębiać doświadczenie z podstawami tego systemu. Ci pierwsi mają wyjątkową okazję kompleksowo zapoznać się z teorią i ćwiczeniami, które prowadzą po kolei od bezruchu do ruchu, od pojęć struktury ciała w tai chi do unikalnych zasad poruszania. Wiedzę czerpiemy z samego źródła – od rodziny Chen, która wieki temu tworzyła tę piękną sztukę, a prowadzący studiuje ją od mistrzów z dwóch pokoleń z wioski rodziny Chen w Chinach od ponad 25 lat a tai chi w ogóle od ponad 40.

Dla pozostałych osób jest to okazja do kompleksowego powtórzenia i utrwalenia materiału bo trening czyni mistrzem i zawsze jest coś do poprawienia. Osoby na każdym poziomie zaawansowania mają w tych ćwiczeniach cały czas dużo do zrobienia. Proces doskonalenia nigdy się nie kończy. Poza teorią, medytacją stojącą zhang zhuan, zwijaniem jedwabiu chan si gong będziemy uczyli się krótkiej formy 18 ruchowej stylu Chen, która powstała na bazie długiej formy laoia yilu (74 ruchy).

Ta długa forma, która jest bazą dla całego stylu będzie tematem kolejnego kursu dla średniozaawansowanych w kolejnym tygodniu w Kawkowie. Można wziąć udział w obu kursach otrzymując zniżkę.

Program – podstawy tai chi/ taiji quan stylu Chen:

• struktura ciała taiji
• zasady ruchu
• medytacja
• rozwijanie jedwabiu, forma 18 ruchowa

Czym jest tai chi / taijiquan?

Taijiquan to najbardziej rozpoznawalna i powszechnie uprawiana chińska sztuka walki (wushu/gongfu) zaliczana do tzw. stylów wewnętrznych (neijia); to obszerny i kompleksowy systemem, który umożliwia ludziom w każdym wieku na wszechstronny rozwój. Posiada walory zdrowotne, rehabilitacyjne, oraz poprawiające kondycję fizyczną i psychiczną.

Twórca taijiquan, Chen Wangting (XVII w.), będąc wysokiej rangi wojskowym, połączył rodzinną sztukę walki i samoobrony z doświadczeniem wojennym i wiedzą na temat klasyki sztuk walki oraz ze zdrowotnymi ćwiczeniami dao yin i koncepcją meridianów medycyny chińskiej. Cały system oparł na filozofii równowagi i mądrościach zawartych w księdze przemian Yijing. Znaczenie bojowe chińskich sztuk walki (również taijiquan) straciło na znaczeniu po pojawieniu się broni palnej. Zyskały natomiast pozostałe jego aspekty: sportowy, zdrowotny
i filozoficzno-duchowy.

W XIX wieku, po otwarciu się rodziny Chen na kształcenie osób spoza rodu, zaczęły powstawać inne style i odmiany taijiquan – Yang, Wu, Hao, Sun, Zhaobao, oraz całkiem współczesne odmiany sportowe. Obecnie w wielu szkołach, zwłaszcza na Zachodzie, zapomniano o pierwotnym, bojowym przeznaczeniu taijiquan, skupiając się wyłącznie na aspekcie zdrowotnym. Takie podejście sprawiło pojawienie się luk w zrozumieniu i przyczyniło się do zniekształcenia systemu. Koncentrowanie się wyłącznie na rekreacyjnym charakterze taijiquan, lub jego prozdrowotnym aspekcie uniemożliwia zrozumienie systemu i osiągnięcie celu. Akademia Chen Taijiquan (ACT), jako kontynuator tradycyjnego nauczania zachowuje rdzenny przekaz rodziny Chen, jego bogactwo i siłę.

System nauki ma charakter holistyczny i by go zgłębić, potrzebne jest poznanie jego źródeł, oraz pomoc kompetentnego, stale rozwijającego się nauczyciela. Obecnym spadkobiercą przekazu i strażnikiem pieczęci w XIX pokoleniu mistrzów rodziny Chen jest wielki mistrz Chen Xiaowang.

Na zdjęciu mistrz Wang Haijun.

Dla ciekawskich:

„Stary styl” składa się z dwóch form – yilu i erlu. Ta druga tzw. „wybuchowe pięści” jest dla zaawansowanych. Rozpoczynamy jej naukę po dobrym opanowaniu pierwszej części yilu co zajmuje kilka lat. Poza tymi dwoma podstawowymi formami ręcznymi mamy tak zwany „nowy styl” (xinjia), który jest oparty na tych samych zasadach i podobnej kolejności ruchów w obu formach ale jest bardziej wyrafinowany i złożony. Uczymy się ich po opanowaniu starego stylu. Poza formami ręcznymi mamy w tai chi również trening i formy z klasyczną bronią jak szabla, miecz, kij, włócznia, halabarda i inne.

Integralną częścią treningu tai chi jest trening z partnerem. Podstawą tych ćwiczeń jest tuishou (pchające ręce), których mamy 5 poziomów. Po (jak i w trakcie) opanowaniu systemu składającego się z form ręcznych, z bronią i ćwiczeń z partnerem poznajemy liczne zastosowania potrzebne w walce na poziomie zapasów, boksu, kopnięć, dźwigni, rzutów i ucisku punktów na ciele.

To co istotne – poza treningiem wojennym tai chi jest powszechnie znane jako systemem równoważący i zdrowotny. Twórcy przyświecało stworzenie sztuki, która równoważy i wzmacnia praktykujących jego sztukę walki. Połączył ją z zasadami qigong, medycyny tradycyjnej i oparł na zasadach filozofii równowagi yin i yang. W związku z tym wszystkie ćwiczenia są robione w dość specyficzny sposób co czyni je również ćwiczeniami qigong i medytacją w ruchu.

Plan dnia:

• 8:00 – śniadanie
• 10:00-12:30 – trening
• 13:00 – obiad
• 16:00-18:30 – trening
• 19:00 – kolacja 

Korzyści płynące z ćwiczenia Chen Taijiquan:

Chen Taijiquan zadziwia. W każdym obszarze życia można odnaleźć korzyści, płynące z praktykowania taijiquan. Ma pozytywny wpływ na zdrowie i wspiera integrację ciała, umysłu, woli i ducha, co prowadzi do lepszej jakości życia, czyli do:

• lepszego radzenia sobie ze stresem i z przeciwnościami w życiu,
• lepszej sprawności fizycznej, lepszej koordynacji ruchowej i wzmocnienia struktury ciała,
• poprawy zdrowia i samopoczucia, równowagi psychofizycznej i energetycznej,
• wzrostu poczucia własnej wartości,
• pojawienia się kreatywności,
• umiejętności spontanicznego i adekwatnego reagowania,
• pewności w działaniu, otwartości i przytomności,
• wzrostu samoświadomości i głębszego rozumienia zachodzących procesów,
• umiejętności relaksacji oraz odczuwania jedności z ludźmi, przyrodą i kosmosem,
• Dzięki praktyce Chen taijiquanmożesz również:
• zdobyć biegłość w sztukach walki (wushu) i samoobronie,
• łatwiej przyswajać inne dyscypliny sportowe,
• zaciekawić się starochińską filozofią i stosować ją w życiu.

Tai chi / Taijiquan

Aspekt zdrowotny

Na podstawowym, zewnętrznym poziomie praktykujący porusza się w spokojny i łagodny sposób, angażując całe ciało. Zaczyna ćwiczenie od wysokich, stojących postaw i w miarę praktyki pogłębia zakres swojego ruchu. Według specjalistów, zajmujących się rehabilitacją ruchową, taijiquan jest doskonałym systemem gimnastyki, który nie obciąża układu kostno-stawowego. Wynika to z faktu, że w taijiquan kładziemy nacisk na korzystanie z mięśni głębokich, szkieletowych, które stabilizują postawę. Aby je aktywować i wytrenować potrzebujemy płynnego ruchu w zwolnionym tempie i często przyjmowania postaw statycznych. Stawy zabezpieczamy ucząc się ich rozluźniania i delikatnego otwarcia oraz ruchu w zakresach od 30 do 70% ich zgięcia. Wszystkie ruchy korzystają również z zasady „zwijania i rozwijania” mięśni wokół kości co poprawia pracę wszystkich tkanek zwłaszcza powięzi. Chen  taijiquan korzysta z biotensegracji, którą w taiji określamy zasadami tzw. „ciała taiji”. W miarę ćwiczenia wzrasta równowaga, poczucie stabilności, siły i elastyczności.

Jak każde ćwiczenie fizyczne, taijiquan podnosi poziom endorfin, co przekłada się na nasze dobre samopoczucie i wewnętrzną radość. Praktyka taijiquan została doceniona przez specjalistów różnych dziedzin medycyny i psychologii. Niektóre ćwiczenia taijiquan zostały wykorzystane
w psychoterapii i do dziś są podstawowymi i obowiązkowymi ćwiczeniami w pracy z ciałem. Trening taijiquan w pozytywny sposób wpływa na krążenie, oddychanie, ciśnienie, wydolność
i wytrzymałość, sprawność mięśni, pracę powięzi, leczenie kontuzji, zakres ruchu stawów, poprawę gęstości kości, bóle pleców, siłę mięśni (zwłaszcza nóg), koordynację i motorykę, odczuwanie
i świadomość ciała, poczucie wewnętrznej integracji, samopoczucie, spokój i równowagę psychiczną.

Aspekt sportowy

Klasyczne taijiquan, o jakim piszemy, nie zwracało w przeszłości specjalnej uwagi na aspekt rywalizacji sportowej. Aspekt ten zaczął zdobywać popularność dopiero w połowie dwudziestego wieku. W sportowym wushu, na różnych zawodach sportowych punktuje się sposób wykonywania form (wersji sportowych lub tradycyjnych). Kryteria oceny różnią się od klasycznego podejścia w którym ważne są konkretne zasady trenowane latami, integracja ciała z duchem, przepływ energii i funkcja ruchu przekładająca się na skuteczność w walce. W taijiquan sportowym natomiast zwraca się uwagę podobnie jak w gimnastyce sportowej głównie na wygląd, estetykę ruchu, grację, atletyczność bez zagłębiania się co dzieje się na innych płaszczyznach i czy ruch ma zastosowanie medyczne lub bojowe. Nad zdrowie niestety przekłada się wynik sportowy, źle ustawione postawy generują kontuzje jak w innych sportach wyczynowych. Oczywiście praktykując klasycznie można próbować swoich sił w sporcie choć nie te cele przyświecają w podejściu tradycyjnym.

Aspekt filozoficzny i duchowy

System taijiquan oparty jest na zasadach antycznej, chińskiej filozofii yin i yang, oraz filozofii taoistycznej. Samo pojęcie „taiji” jest różnie tłumaczone; dobrze jest jednak wiedzieć, że symbol taiji wyrósł z symbolu wuji – pustki, i jest nierozerwalnie z nią związany. Czasami tłumaczy się taiji jako „najwyższa jedność lub równowaga” lub „najwyższa grań” – czyli miejsce podziału pasma górskiego na dwa zbocza (oświetlone i zacienione) – to linia, która dzieli i zarazem łączy. Taiji
w tym kontekście symbolizuje wyjście poza przeciwieństwa, nie zaprzeczając im, lub pozostawanie w równowadze.

W taiji zasadniczą sprawą jest dążenie do jedności, poprzez równoważenie przeciwstawnych sobie aspektów – Yin i Yang, oraz do naturalności, rozumianej jako niewolincjonalne działanie, bądź niedziałanie (wuwei). Kiedy Yin rośnie, Yang maleje, jedno równoważy drugie, nie istnieją bez siebie, będąc przeciwieństwami uzupełniają się. Bez miękkości, nie byłoby twardości i tak w taiji zasadę Yin i Yang odnajdujemy w zależnościach między parami: bierny – aktywny, zamknięty – otwarty, ruch do środka – ruch na zewnątrz, pusty – pełny, lekki – ciężki, żeński – męski. Poprzez ćwiczenia staramy się rozumieć zasadę jedności przeciwieństw i harmonijnie stosować ją w ruchu zewnętrznym i wewnętrznym.

Rozumienie tej zasady realizowane jest w wykonywaniu form ruchowych, a także w sparingu, gdy adept dąży do stworzenia sytuacji, w której zachowana zostanie równowaga podczas dynamicznych przemian, oraz do wykorzystywania braku równowagi przeciwnika.

W tai chi stylu Chen w każdym ruchu rozróżniamy cztery fazy – minimum yin, maksimum yin, minimum yang, maksimum yang. Na bardziej zaawansowanym poziomie doświadczamy kolejnych podziałów. Odnosimy je do koncepcji 8 trygramów bagua (pakua) i 64 heksagramów ze starożytnej księgi Yijing (I Ching). W ćwiczeniach taijiquan realizujemy również wspomnianą, ważną koncepcję stanu wuji – pierwotnego stanu pustki, poprzedzającego stan taiji. Osiągamy go dzięki praktyce stojącej medytacji – zhan zhuang. Bardzo obszernie wszystkie te koncepcje opisane są w książce Chen Xina pt.: „Ilustrowany kanon taijiquan rodziny Chen”.

Aspekt bojowy

Chen Taijiquan, uważane jest przez chińskich ekspertów za wysoce skuteczny systemem bojowy. Wyczyny mistrzów rodziny Chen przeszły do legend i warto tu przytoczyć np. umiejętności mistrza Chen Fake działającego w pierwszej połowie XX wieku, który po przeprowadzeniu się do Pekinu stoczył 200 walk wygrywając wszystkie. Trzeba dodać, że w szranki z nim stawali najlepsi adepci innych stylów. Dzięki treningowi taijiquan integrujemy ciało, budując silną strukturę. Osiągamy również jedność ciała i umysłu, co na mistrzowskim poziomie umożliwia rozpoznawanie intencji przeciwnika i wyprzedzanie jego ruchu.

W taiji mówi się: „Przeciwnik się nie porusza – ja się nie poruszam. Jeśli się poruszy, ja już tam jestem”. Walka powinna trwać kilka sekund. Aspekt bojowy opiera się przede wszystkim na umiejętności posługiwania się tzw. 13 energiami (8 technik: peng, lü, ji, an, cai, lie, zhou, kao, oraz 5 kierunków poruszania). Poznając je, rozwijamy umiejętność realizowania zasad, a nie jedynie sztywno ustalonych technik. To różni zasadniczo taijiquan od innych systemów walki. Na tym poziomie sztuka walki rozpoznawana jest jako ścieżka doskonalenia wewnętrznego i sposób na poznawanie siebie i własnych ograniczeń.

Szczegóły warsztatu