Szamani przemierzają światy zamieszkane przez duszy w poszukiwaniu wiedzy, mocy i uzdrowienia. Wszechświat szamana składa się z trzech poziomów lub światów – świata górnego, środkowego i dolnego. Część kultur uważa, że świat górny i dolny dzielą się jeszcze na wiele poziomów. Świat dolny często uważa się za zamieszkany przez dusze zmarłych. Te dwa światy – dolny i górny – są jednocześnie podobne i różne od naszej swojskiej, codziennej rzeczywistości, na przykład krajobrazy mogą być identyczne jak w świecie realnym, natomiast pora dnia może być inna. Kiedy w naszej rzeczywistości jest noc, w dolnym świecie może świecić słońce. Prawa fizyki rządzące zwykłą rzeczywistością nie stosują się do świata szamańskiego. Tam ludzie mogą latać, przemierzać ogromne odległości, chodzić po wodzie i pływać pod wodą bez żadnego sprzętu. Na niebie mogą pojawiać się dwa słońca, góry mogą się przemieszczać, a morze bywa czerwone. Ponieważ wszystko żyje i ma swoje duchy, podczas magicznej podróży może rozmawiać i porozumiewać się dosłownie ze wszystkim – z drzewami, rzekami, ptakami, zwierzętami, a nawet skałami i kamieniami.
Owe trzy światy, łączy przechodząca przez ich środek oś świata – axis mundi. Przechodzi ona przez otwór, przez który dusza szamana w ekstazie może przenosić się do niebios i piekieł. To symboliczne połączenie między różnymi światami przybiera trzy formy. Pierwsza to – „filar świata” – Wszechświat porównuje się do namiotu, w którym niebo wspiera się na umieszczonym pośrodku słupie. Drugi obraz to – „kosmiczna góra” symbolizująca środek świata. Trzeci to – „drzewo świata” rosnące w centralnym punkcie ziemi – symbolizujące życie, odrodzenie i nieśmiertelność. Symbole te spotyka się w mitach wielu kultur, nie tylko szamańskich.
Niektórzy uważają, że świat duchów to po prostu wytwór umysłu czy wyobraźni albo świat istniejący tylko w naszej podświadomości. Szamani jednak uznają go za tak samo realny jak życie na jawie. Dla szamana świat ten istnieje niezależnie od umysłu, chociaż to za pośrednictwem umysłu do niego docieramy.
W umyśle jest brama, która zazwyczaj pozostaje ukryta i niepoznana, aż do chwili śmierci. Jest czymś w rodzaju przesiadki pomiędzy tak zwanym światem zwykłym i rzeczywistością niecodzienną. Stanowi granicę pomiędzy dwoma światami.
Świat duchów nie jest zatem miejscem znajdującym się w innej przestrzeni, ale raczej światem umiejscowionym w innym stanie świadomości, istniejącym równolegle z codzienną rzeczywistością. A jedną z podstawowych umiejętności potrzebnych szamanowi jest zmienianie stanu świadomości z własnej woli. Dzięki temu może wejść w alternatywną rzeczywistość.
Trzeba jednak zauważyć, że nie tylko szamani poszukiwali dostępu do takich stanów. Mistycy i adepci praktyk duchowych z całego świata, również koncentrują się na poszukiwaniu drogi do odmiennej, poszerzonej rzeczywistości.
PODRÓŻE DO GÓRNEGO ŚWIATA
Szaman unosi się ku niebiosom, by wejść do świata górnego. Koncepcja otworu w sklepieniu niebieskim, który ma prowadzić do górnego świata pojawia się w większości społeczeństw szamańskich.
Szaman może rozpocząć podróż w górę, wspinając się po drabinie, po linie, zboczu góry lub tęczy. Może też unieść się z porywem wiatru. Czasem przemienia się w ptaka lub wspina po linie prowadzącej do nieba.
Do świata dolnego wchodzi się przez otwór na końcu podziemnego tunelu, a do świata górnego - przez otwór w sklepieniu niebieskim, przez ścianę lub bramę. Zawsze jest to coś w rodzaju symbolicznej bramy. Może to być przejście przez gwiazdę, zasłonę chmur lub podniebny tunel. Na końcu tunelu czeka zazwyczaj jasne światło i nauczyciel lub duch przewodnik. Podróżując do górnego świata, poszukujemy informacji, wiedzy, mądrości, rozwiązania problemów (psychologicznych, duchowych lub fizycznych). Wszystko to otrzymujemy od duchów. Górny świat jest również dziedziną mocy twórczej, inspiracji i ideałów. Tutaj szaman spotyka się ze swoimi przewodnikami i nauczycielami, którzy często objawiają się jako postaci historyczne, starożytni bohaterowie lub przywódcy religijni. Szaman pobiera także nauki od obłoków, gwiazd, księżyca, słońca i mitycznych zwierząt.
Świat górny jest wielopoziomowy, a szaman może przemieszczać się pomiędzy poziomami zgodnie ze swoją wolą.
Ażeby spotkać się w górnym świecie z pewnym moim duchem-nauczycielem, który doradza mi w kwestiach związanych z psychologią, muszę przejść na wyższy poziom. Dokonuję tego na grzbiecie mojego ducha opiekuńczego.
Krajobrazy górnego świata nie przypominają naturalnej ziemskiej scenerii, są bardziej niebiańskie. Można natknąć się na zamki, pałace, ogrody. Szamani wierzą także, że górny świat ma swoje osobne słońce i księżyc.
PODRÓŻE DO ŚWIATA ŚRODKOWEGO
Świat środkowy jest w istocie naszym własnym, dobrze znanym światem, tyle, że postrzeganym przez szamana w zmienionym stanie świadomości. Podróże do świata środkowego odbywa się po to, by rozwiązać ziemskie problemy oraz uzyskać pomoc i praktyczne rady. Zazwyczaj celem było zebranie informacji na temat pogody, polowania, połowu ryb lun konfliktów z sąsiednimi plemionami. Szaman wyprawia się w podróż i pokonuje olbrzymie odległości, aby zlokalizować wędrujące stada zwierząt, sprawdzić pogodę lub dowiedzieć się jakie niebezpieczeństwa grożą plemieniu ze strony innych ludów lub żywiołów. W tym świecie można także spotkać się z duszami żyjących ludzi, aby omówić ważne bieżące problemy.
Podczas podróży do środkowego świata dystansujemy się od codzienności i spoglądamy na nią z punktu widzenia zmienionej świadomości. Dzięki temu oglądamy sytuację oczyma duszy, bez zakłóceń wywołanych przez ego i umysł.
PODRÓŻE PO DOLNYM ŚWIECIE
Aby przenieść się do dolnego świata, szaman zazwyczaj wizualizuje otwór w ziemi w miejscu mocy i zanurza się weń. Otwory te mogą być bardzo różne, w zależności od kultury , a także indywidualnego szaman. Na przykład wejściem może być gorące źródło lub pusty wydrążony pień; korzenie drzew, nory królików, lisów i węży, jaskinie, studnie lub inne ukształtowane przez naturę otwory i szczeliny w powierzchni ziemi. Czasami szamani sami wykopują doły, aby móc rozpocząć podróż.
Potem znajdują się w czymś w rodzaju tunelu, który prowadzi w głąb. Choć tunel jest ciemny, to szaman widzi przed sobą drogę. Czasami tunel prowadzi wprost do podziemnego świata. Innym razem można trafić na przejście prowadzące do innego tunelu, który w końcu otwiera się na świat podziemny.
Krajobrazy świata dolnego bywają rozmaite i przypominają te z naszej rzeczywistości. Można się znaleźć w lesie, na dnie morza, na pustyni, w dżungli, w górach. W tym świecie człowiek nawiązuje kontakt z duchami natury – duchami zwierząt, roślin, ludzi, a nawet żywiołów, gwiazd, księżyca i słońca.
Szaman podróżuje, mając konkretna misje i intencję. Chociaż w dolnym świecie mogą go spotkać różne wyzwania, a duchy mogą go poddawać próbom, może w nim również znaleźć uzdrowienie i moc. W tym świecie może spotkać się ze Zwierzętami Mocy i otrzymać konkretne instrukcje dotyczące leczenia. Jest to zarazem miejsce, gdzie często odnajdują się zagubione dusze i szaman może je stamtąd wyprowadzić.
Wielu ludzi kojarzy świat dolny ze światem piekła lub światem umarłych, ale tak nie jest. Nie jest to świat niebezpieczny, ani nawet straszny. Wszyscy, z którymi pracowałam, po powrocie z dolnego świata stwierdzali, że jest piękny i bezpieczny.
